یکی از محورهای مهم اندیشه امام خمینی و مقام معظم رهبری در مورد دشمنشناسی است. در این عرصه معرفی ابعاد و مشخصههای رژیم جعلی صهیونیست و تداوم آرمان فلسطین یکی از مهمترین محورهای اندیشه و عمل سیاسی رهبران انقلاب است. طبیعی است که حوزه انقلابی باید در این مسیر قدم بردارد و رسالت تبلیغی خود را نیز در راستای اصول انقلاب در این مورد اجرا کند.
رهبر معظم انقلاب با برشمردن اهمیت جایگاه روحانیت، می‌فرمایند: بنده از قبل از انقلاب در محافل روشنفکری بوده‌ام، با گروه‌های سیاسی ارتباط نزدیک داشته‌ام، همه آنها را هم می‌شناختم، این را من از روی اعتقاد و با استدلال می‌گویم: اگر جامعه روحانیت نبود، این انقلاب پیروز نمی‌شد، روشنفکران سیاسی ما که بعضیشان هم آدم‌های خوبی بودند، توانائی‌اش را نداشتند، در بین مردم نفوذ نداشتند، نمی‌توانستند بر دل‌های مردم حکومت کنند.
آیا بین سبک زندگی و نوع حضور و بروز اجتماعی عالمان دینی در شرایط تحقق حاکمیت دینی و غیرآن تفاوت‌هایی وجود دارد؟ آیا موقعیت حاکمیت دینی اقتضائات و وظایف تازه‌ای را بر دوش این طیف از نخبگان جامعه می‌گذارد؟ با پیدایش انقلاب اسلامی شرایط تازه‌ای از حیات دینی برای دین، عالمان، دین‌مداران و جوامع معنویت‌گرا به‌وجود آمد. شرایطی که تا پیش از آن تجربه مشابهی برای آن نداشتیم. جامعه پس از انقلاب، نیازمندی‌ها و مراقبت‌های ویژه‌ای را طلب می‌کند که اگر به سرعت و دقت رعایت نشود، دیر یا زود عوارض جانبی و بیماری‌های مزمن او را از پای درخواهد آورد.
حوزه‌های علمیه بایستی از سیاست هرگز دور نمانند. یکی از مهمترین دلایل لزوم سیاسی بودن حوزه‌های علمیه، وابستگی نظام جمهوری اسلامی به روحانیت و علمای دین است.
کمی پس از صفویه، جریان عرفانی جدیدی در بین برخی حکما و عرفای شیعه به وجود آمد، نقش آقا محمد بیدآبادی (۱۱۹۸) در این جریان بسیار پررنگ است او که عرفان ناب را در مکتب فقیهان عارفی مانند مجلسی اول و شیخ بهایی آموخته بود، به جای حکم به اتحاد تصوف و تشیع، عرفان را بر مبنای باورها و روایات شیعی بنا کرد.
سید مهدی هاشمی ضمن اعتراف به غرور و عدم تزکیه و تهذیب نفس خود، می‌گوید: متأسفانه غرور نفسانی مرا از عَرضه کردن خویش بر اساتید اخلاق و شخصیت‌های مورد قبول خودم بازداشت و رُسوبات چنان رشد کرد که زیر پوشش همان فعالیت‌های به ظاهر اسلامی و اِبرام گناهان بزرگتر و اشتباهات سنگین‌تری انداخت و بلغ ما بلغ!
جریان های موجود در حوزه علمیه را می‌توان به سه جریان متجمد، متجدد و مجدد، تقسیم کرد. جریان متجمد، جریانی است که دنباله روی سلف بوده و از میراث سلف، تجاوز نمی کند. جریان های متجدد، مروج و دنباله روی نظامات و فرآورده های غربی و مدرنیته هستند. جریان مجدد هم به جریان فکری اطلاق می شود که تحول و پیشرفت رو به جلو را بر اساس آموزه های اصیل دینی دنبال می کند.
عرفان یک دانش و قابل نقد است. باید به موضوع عرفان به عنوان یک نظریه و دانشی که ممکن است مصادیق درست و مصادیق نادرست داشته باشد، نگاه علمی داشته باشیم. جریان‌هایی در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه مشهد هستند که در نقد بزرگان و شخصیت‌های علمی و دینی تندروی می‌کنند تا جایی‌که به یک مرجع تقلید هم رحم نمی‌کنند و حکم تکفیر برایش صادر می‌کنند.
«اسلام را به مردم معرفى کنید تا نسل جوان تصور نکند که آخوندها در گوشه‌ی نجف یا قم دارند احکام حیض و نفاس می‌خوانند و کارى به سیاست ندارند. اینکه می‌گویند باید دیانت از سیاست جدا باشد و علماى اسلام در امور اجتماعى و سیاسى دخالت نکنند را استعمارگران گفته و شایع کرده‌اند. مگر زمان پیغمبر اکرم (ص) سیاست از دیانت جدا بود؟ مگر در آن دوره عدهاى روحانى بودند و عده‌ی دیگر سیاست‌مدار و زمامدار؟»
اردوهای جهادی در سال‌های 72 و 73 از مدرسه مفیدیه تهران شروع شد و من با آنها همکاری داشتم؛ اصل، اساس و شاکله یعنی نیت آنها خیر بود، بعد از آن به مسائل سیاسی کشیده شد و دچار گرایش‌های خاص شدند؛ اما اکنون گرایش شدید دارند و انحراف جدی و سخت پیدا کرده‌اند، تا آنجا که می‌توانند ضربه بزنند؛ سکولار بودنشان پذیرفته شده است؛
