جریان شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷- ۱۳۸۹) | بخش اول
الف: مرتضی مطهری
1- از تحصیلات تا فعالیت‌ها
مرتضی مطهری (۱۳۵۸ - ۱۲۹۸ش) در خانوادهای روحانی در فریمان (۱۲ فرسنگی مشهد) پا به عرصه حیات نهاده، تا ۱۳۱۱ در مکتب خانه، از ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۵ در حوزه علمیه مشهد، و از ۱۳۱۶ تا ۱۳۳۱ در حوزه علمیه قم - در سالهای ۲۱ ۔ ۱۳۲۰ - حوزه اصفهان - تحصیل کرده و در بحث‌های امام خمینی، بروجردی، میرزا علی آقا شیرازی و طباطبایی شرکت فعال داشته است.
با ورود افکار غربی به جامعه ایران در عصر قاجار، از آنجا که حاملان و عاملان تفکرات غربی، امکان طرح آشکارای اندیشه خود را نداشتند، دست به اقدامات پوششی و استتاری زدند. آنان یا نمی‌توانستند آشکارا با اسلام مخالفت کنند یا نمی‌خواستند چهره‌ای غیر مسلمان از خود به نمایش بگذارند. همچنین برخی از آن‌ها همچنان علایق مسلمانی را در خود زنده می‌دیدند و با وجود اینکه دل در گرو دیگری داشتند، می‌خواستند به اسلام نیز وفادار بمانند. از میان ایرانیان فرنگ رفته یا آشنا با مکاتب غربی، علاوه بر متأثران از سوسیالیسم و مارکسیسم، عده‌ای نیز تحت تأثیر افکار اومانیستی و لیبرالیسم بودند؛ از این رو در بازگشت به ایران، همان اومانیسم و لیبرالیسم را با دین آبا و اجدادی خود تلفیق کردند تا به تصور خود راه پیشرفت و توسعه ایران را همچون اروپا هموار کنند.
می‌توان گفت مارکسیسم، عکس‌العملی در برابر نظام ظالمانه سرمایه‌داری بود و برای سالیان طولانی توانست در بخش‌های وسیعی از جهان، انسان‌های بسیاری را به خود جذب کند. این جاذبه در اثر آموزه‌های الحادی و مخالف با فطرت این مکتب نبوده است، بلکه این موفقیت وامدار ظلم نظام سرمایه‌داری و به ستوه آمدن مردم از لیبرالیسم است.پس از شناخت کمونیسم لازم است تا با برخی از گروه هایی که ذیل این جریان قرار می‌گیرند آشنا شویم.
«مارکسیسم» به مکتبی گفته می‌شود که توسط کارل مارکس (1818-1883)، دانشمند یهودی آلمانی و نیز دوست و همکارش، فردریش انگلس (1820-1895) پایه گذاشته شد.
سازمان مجاهدین خلق یا به اصطلاح منافقین،در دهه شصت یکی از فعال‌ترین جریان‌ها در ایران به شمار می‌رفت که شکل‌گیری آن به دهه ۴۰میلادی و ۱۳۴۴شمسی برمی‌گردد.
