یادداشت| ویژگی‌های شهید مدرس در عرصه سیاست

شهید مدرس سیاستمداری ضد استبداد و ضد استعمار بود و به خوبی می‌دانست که ریشه استبداد پهلوی به استعمار خارجی برمی‌گردد. ایشان با شجاعت در مقابل هر دو مقوله ایستاد.

پرونده ویژه | «درس‌های مشروطه» از نگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

 

 

پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ویژه‌نامه‌ای تحت عنوان «داستان نهضت مشروطه» منتشر کرده که برگزیده‌ای از سخنان رهبر انقلاب در مورد «درس‌های دوران مشروطه»، یکی از بخش‌های آن است:

تاریخ علما | حاج آقا نورالله, مردی که رضاخان را به گرگ تشبیه کرد

 

رویارویی علما و روحانیون شیعه در مقابل رژیم رضا شاه با توجه به ویژگی‌ها و عملکرد بی‌سابقه این حکومت، از مهمترین دوره‌­های تاریخی مربوط به حیات سیاسی- فرهنگی تشیع است، کما اینکه بررسی این رویارویی از نظر روند کلی تاریخ معاصر ایران نیز اهمیت فوق العاده‌­ای دارد. قالب پژوهشی در این بررسی حالت جغرافیایی و منطقه‌­ای (نجف، قم، اصفهان، …) دارد، اما ارتباط موضوعی و پیوند کلی میان اقدامات و واکنش علما نیز در خلال مباحث مورد توجه قرار گرفته است.

پیش از ورود به بحث اصلی، مقدمه‌­ای لازم و ضروری به عنوان مواضع علما و روحانیون داخل و خارج ایران در اواخر عمر رژیم قاجار و واکنش کلی آنان در برابر تغییر رژیم آورده می‌­شود:

تاریخ علما | علت حمایت شهید مدرّس از قاجاریه آینده‌نگری و دفع افسد به فاسد بود

از دید تیز بین مدرّس هدف از تغییر قاجار به پهلوی آن بود که حیات ملی ایران دستخوش تغییرات اساسی گردد که با وجود رژیم قاجار این امکان وجود نداشت یا بسیار مشکل بود چرا که با وجود تمامی ضعف‌ها و سستی‌هایی که پادشاهان قاجار داشتند و خرابی‌هایی که از ناحیه آنان بر کشور ایران وارد گردید، روحانیت از اعتبار لازم برخوردار بود، و در ثانی مجلس نقش تعیین کننده‌ای داشت، ولی با تغییر رژیم مسلما این دو ابزار مهم مواجه با آسیب جدّی می‌شدند.

یادداشت | احمد کسروی یک نمونه افراطی از منتقدین عقائد و آداب و رسوم شیعه بود

 

در تاریخ معاصر ایران به ویژه از دوره مشروطه به این سو، که مصادف با عقب ماندگی کشورهای اسلامی از جمله عقب ماندگی کشور ایران همزمان با پیشرفت و توسعه کشورهای غربی می‌باشد، با جریانی به ویژه در میان افراد منتسب به حوزه دین و روحانیت مواجه می‌شویم که عقب افتادن ایران از قافله رشد و پیشرفت در مقایسه با جهان غرب را ناشی از گرایش اعتقادات شیعه به خرافات و به ادعای آنان دوری شیعیان از اصول و ریشه‌های دین اسلام جستجو می‌کردند. این در حالی است که اینان با ادعای اصلاح‌گری در دین و اعتقادات دینی مردم، حتی به دنبال تغییرات بنیادین در اصول برآمدند.