-
يكشنبه, ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۰۹:۲۵ ب.ظ
همان‌طور که از نام این حزب پیداست، خود را «میانه‌رو» و «اعتدالی» معرفی می‌کند و شعار حسن روحانی، رهبر حزب، در انتخابات ریاست جمهوری نیز «اعتدال» بود. شعاری که گرچه هیچ‌گاه مفهومش از جانب مدعیان، درست تبیین نشده است ولی کسی نمی‌تواند منکر حُسن ظاهری آن شود.
حزب اعتدال و توسعه
حزب اعتدال و توسعه در سال ۱۳۷۸ به رهبری حسن روحانی تأسیس شد. دبیر کل حزب، محمدباقر نوبخت است و مشهورترین بنیان‌گذاران این حزب عبارتند از:
محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی رفسنجانی، محمود واعظی، حسین موسویان، سیداحمد زرهانی، مرتضی محمدخان، مجید قاسمی، صلاح‌الدین دلشاد، محمد حسن تولایی و زهرا پیشگاهی‌فرد.
در اولین گنگره حزب که بهمن ماه سال ۱۳۸۲ برگزار شد، کاظم جلالی نماینده شاهرود، حمیدرضا حاجی‌‌بابایی که آن زمان نماینده همدان بود، مرتضی بانک، غلامعلی دهقان و حمیدرضایی قلعه، به عضویت شورای مرکزی درآمدند. البته، کاظم جلالی و حمیدرضا حاجی بابایی پس از کمتر از ۴ سال از حزب کناره‌گیری کردند.
این حزب در انتخابات مجلس ششم، با شعار «می‌خواهم شاد، سرافراز و در رفاه زندگی کنم» وارد انتخابات شد.
لیست آنان رأی نیارود اما محمدباقر نوبخت برای چهارمین بار از رشت وارد مجلس شد. او در مجلس ششم، فراکسیون اعتدال را به همراه جمعی از هم‌فکرانش تشکیل داد.
حزب اعتدال و توسعه در انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری، از سیدمحمد خاتمی و در انتخابات نهمین دوره از‌هاشمی رفسنجانی حمایت کرد و حتی محمدباقر نوبخت، سخنگوی ستاد انتخاباتی وی شد اما هاشمی رأی نیاورد و این حزب به یکی از منتقدان جدی احمدی‌نژاد تبدیل شد. در دهمین انتخابات ریاست جمهوری نیز از موسوی حمایت کرد.
حزب اعتدال و توسعه در انتخابات مجلس هشتم، لیستی متشکل از افراد زیر را معرفی کرد:
سیدمحمود دعایی، مجید انصاری، سیدمحمد میرمحمدی، اسحاق جهانگیری، بهزاد قره‌یاضی، سیدرضا اکرمی، عباسعلی زالی، ابوالفضل حسن‌بیگی، علی عباسپور، سهیلا جلودارزاده، نیره‌اعظم خوش خلق سیما، فاطمه کروبی، الهام امین‌زاده، رسول منتجب‌نیا، عادل آذر، مسعود سلطانی‌فر، محمدرضا راه چمنی، محمد اشرفی اصفهانی، حسین مظفر، الیاس حضرتی، وحید محمودی، اسدالله کیان ارثی، اسماعیل گرامی‌مقدم، رضا طلایی‌نیک، حسین میرمحمدصادقی، علیرضا محجوب، علی‌اکبر سیبویه، سلمان صفوی، امیررضا خادم و علی فتح‌الله‌زاده.
هرچند در آن انتخابات، از لیست ذکر شده، تنها چند نفر موفق به کسب آرا شدند اما دولت یازدهم به طور کامل در اختیار این حزب است. در بین اعضای حزب، محمدرضا نعمت‌زاده که پست وزارت صنعت، معدن و تجارت را در اختیار دارد، از ثروتمندترین افراد کشور است. نام او به عنوان رئیس یا عضو هیأت مدیره ۳۳ شرکت به چشم می‌خورد.
همان‌طور که از نام این حزب پیداست، خود را «میانه‌رو» و «اعتدالی» معرفی می‌کند و شعار حسن روحانی، رهبر حزب، در انتخابات ریاست جمهوری نیز «اعتدال» بود. شعاری که گرچه هیچ‌گاه مفهومش از جانب مدعیان، درست تبیین نشده است ولی کسی نمی‌تواند منکر حُسن ظاهری آن شود. امید می‌رفت که در دولت مدعی اعتدال، آرامش و عقلانیت بر فضای کشور حاکم شود و هر نگاه و نظر دلسوزانه‌ای که هم‌راستا با میل آنها نیست، به چماق «افراط» رانده نشود اما چنین نبود؛ از حزب و دولتی که شعارش اعتدال است، امید می‌رفت که آستانه صبر و تحملش مقداری بالاتر باشد.
دولتی که مسئولش در مناظره‌های انتخاباتی به کنایه میگفت: «من سرهنگ نیستم، یک حقوقدان هستم»، باید به حداقل حقوق شهروندی مخالفان پای‌بند باشد. دولتی که رئیس‌جمهورش در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری اعلام کرد: «خدایا به تو پناه می‌برم از استبداد رأی و عجله در تصمیم‌گیری و تقدم نفع شخصی و گروهی به منافع مردم. هم‌چنین به تو پناه می‌برم از بستن دهان منتقدان و رقیبان». انتظار تحمل مخالفان و رقیبان از سوی وی، حداقل انتظار است اما از عجایب روزگار این است که دولت اعتدال، در عمل خلاف این را ثابت کرد. رفتار دولت با مخالفان نشانگر این است که اصلاً به این شعارها پای‌بند نیست.
تنها نگاهی گذرا به برخی از سخنان رئیس دولت، میزان پای‌بندیِ دولت به چنین شعارهای فریبنده‌ای را روشن می‌کند. وی از ۱۶ مهر ۱۳۹۲ تا ۱۶ آذر ۱۳۹۳ در مناسبت‌ها و سخنرانی‌های مختلف، مخالفان خود را با چنین صفاتی نوازش کرده است:
افراطی، تندرو، کم سواد، ترسو، بزدل، هراسان، اهل سر و صدا، غوطه‌ور در فساد، تخریب‌گر، حامی شکاف قومیتی، عقب‌مانده، تازه به‌دوران رسیده، اقلیت، گروه کوچکِ حامی افراط، سوء استفاده‌گر، هوچی‌باز، بی‌شناسنامه، بی‌هویت، دروغ‌پراکن، کاسبان تحریم، دلالان تحریم، از برداشتن تحریم‌ها عصبانی هستند چراکه لطمه می‌خورند؛ چون از این تحریم‌ها سوءاستفاده می‌کردند، ناراضی از لغو تحریم‌ها، ناراحت از لغو تحریم‌ها، اقلیتی تندرو که از توافق هسته‌ای ناراضی‌اند، می‌خواهند امید مردم را کمرنگ کنند، علیه خواست عمومی حرکت می‌کنند، به رأی مردم بی‌احترامی می‌کنند، عصر حجری‌‌اند، متوهمند، دین را نمی‌شناسند، با شعر و شعار دنبال انحرافند، عادت دارند از دیوار بالا بروند، خطای دید دارند، با پول بیت‌المال تخریب می‌کنند، کار دولت را خراب می‌کنند، از شکوفایی اقتصاد کشور خوشحال نیستند، زندگیشان در تفرقه است، پول گرفتهاند تا زیرآب این دستاورد شگرف را بزنند، وارد اتاق عملیاتی علیه دولت شده‌اند، عده معدودی که از جای خاصی تغذیه می‌شوند، از پیشرفت مذاکرات هسته‌ای نگرانند، اقلیتند، از خلقت خداوند هم ایراد می‌گیرند، در تحریم‌ها منافع شخصی دارند، تازه انقلابی شده‌اند، کودکند، از کارهای مثبت دولت ناراضی‌اند، خجل خواهند شد، بروند به جهنم و…!
حزب اعتماد ملی
این حزب در سال ۱۳۸۴شمسی، به دنبال شکست کروبی در انتخابات ریاست جمهوری و کناره‌گیری او از دبیرکلی مجمع روحانیون مبارز، توسط مهدی کروبی تأسیس شد.
رسول منتجب‌نیا، سیدابراهیم امینی، جواد اطاعت، عبـدالحسین مـقـتدایـی، مـحمد جـواد حـق‌شـنـاس، الیـاس حـضرتی، رضـا حجـتـی، سـیدرضا نـوروززاده، اسـماعیل گـرامی مـقدم، محـمدرضا خبـاز، محمدباقر ذاکری، آزادی آزادمنش، رسول مهرپور، مـهدی آیتی، مهرانگیز مروتی، رضا انصاری، محمدصادق جوادی حصار، محمد زمانی قمی، سیدرسول موسوی و عبدالرضا سپهوند برخی از اعضای این حزب هستند. دبیر کل حزب نیز مهدی کروبی است.
خط مشی حزب، بر اساس آنچه کروبی اعلام کرد، چنین است:
اساس و ریشه حزب ما، تفکر امام، قانون اساسی و مردمسالاری است… ما میخواهیم در جمهوری اسلامی از یک طرف اسلام حاکم باشد، قوانین و مقررات اسلامی با دید مترقیانه، منطبق با نیازهای روز و مبتنی بر رأی مردم پیاده شود. میگوییم جمهوری اسلامی با آرای مردم، این‌که مردم سرنوشت خودشان را تعیین کنند. همان که امام همیشه میگفت: میزان رأی مردم است
روزنامه اعتماد ملی و سایت سحام‌نیوز، رسانه این حزب است. حزب اعتماد ملی بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ رسماً در برابر نظام ایستاد، برخی اعضای آن دستگیر شدند و دبیر کل آن نیز محصور گردید.
علی‌رغم این‌که فعالیت حزب اعتماد ملی غیرقانونی است اما عصر روز دوشنبه ۲۱ مهرماه سال ۱۳۹۳ برابر با ۱۸ ذی‌الحجه ۱۴۳۵ در سالن اجتماعات مؤسسه الهادی به ریاست هادی غفاری، همایشی با نام «امتداد اعتماد» برگزار کرد. در این همایش حزبی، محمدرضا عارف، رسول منتجب‌نیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی، محمدجواد حق‌شناس، محسن رهامی، الیاس حضرتی، هادی غفاری، مصطفی کواکبیان، علیرضا محجوب، عیسی سحرخیز و… شرکت کرده بودند و پیام رئیس دولت اصلاحات هم به مناسبت عید غدیر قرائت شد.
هنگامی که رسول منتجب‌نیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی، پشت تریبون قرار گرفت، به دفاع از سران فتنه پرداخت و خواستار رفع حصر آنها شد، این سخنان منتجب‌نیا در همایش حزب متبوعش، با واکنش احزاب، فعالان سیاسی و اعضای سابق و فعلی کمیسیون ماده ده احزاب روبه‌رو شد به طوری‌که احمد بخشایش اردستانی عضو سابق کمیسیون ماده ده احزاب، حزب اعتماد ملی را حزبی غیرقانونی معرفی کرد، چراکه تلاش دارد ادامه دهند راه مشارکت، مجاهدین و دبیرکل خود باشد.
همایش حزب اعتماد ملی که خروجی آن حمایت مجدد از سران فتنه بود نه‌تنها با واکنش برخی از اعضای این حزب و روزنامه‌های زنجیره‌ای روبه‌رو نشد، بلکه روزنامه اعتماد (از رسانه‌های نزدیک و همسو با حزب اعتماد ملی) روز سه شنبه ۲۲ مهرماه ۱۳۹۳ خبر برگزاری این همایش را در صفحه ویترین خود قرار داد، تا برای این حزب که پنج سال هیچ‌گونه فعالیت رسمی نداشت، سنگ تمام بگذارد.
مجمع روحانیون مبارز
مجمع روحانیون مبارز در سال ۱۳۶۶ با انشعاب از جامعه روحانیت مبارز، تأسیس شد. دبیرکل آن، تا سال ۱۳۸۴، مهدی کروبی و بعد از او سیدمحمد خاتمی و اکنون سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها است.
اعضاء فعلی آن عبارتند از:
علی‌اکبر آشتیانی، سید‌هادی خامنه‌ای، سیدمحمدعلی ابطحی، سیدمهدی امام جمارانی، مجید انصاری، محمدعلی انصاری، سیدمحمد موسوی بجنوردی، اسدالله بیات، سیدمحمد خاتمی، محمدعلی خسروی، سیدتقی درچه‌ای، محمدعلی رحمانی، سیدمحمد رضوی، فاضل فردوسی، اسدالله کیان‌ارثی، سیدعلی‌اکبر محتشمی‌پور، محمد مقدم، سیدسراج‌الدین موسوی، سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها، سیدعبدالواحد موسوی لاری، محمدعلی نظام‌زاده، سیدمجتبی نورمفیدی، عیسی ولایی، سیدمحمد‌هاشمی و سیدعلی محمد دستغیب.
این تشکل ابتدا مشی چپ‌گرایانه داشت ولی بعدها به مشی لیبرال روی آورد. اعضای مجمع، داعیه خط امام و انقلابی‌گری دارند و اعلام کردند: «معیار کلی تقوا و در خط امام بودن و مطیع محض ولایت فقیه بودن است» اما بعد از امام، بارها در برابر ولایت فقیه، مهم‌ترین یادگار امام ایستادند.
برخی اقدامات مجمع به صورت خلاصه عبارت است از:
اول: «بحران سازی برای نظام»
اعضای این مجمع در بلوای ۱۸ تیر سال ۱۳۷۸ بسیار مؤثر بودند. زمینه‌سازی این فتنه را با دو کار طراحی کردند:
الف: انتشار بیانیه در مورد طرح «اصلاحیه قانون مطبوعات» در مجلس پنجم.
ب: پیوند زدن طرح «اصلاحیه قانون مطبوعات» با قتل‌های زنجیره‌ای، با انتشار سندی جعلی و طرح این ادعا که «سعید اسلامی پیشنهاد اصلاح قانون مطبوعات را داده است.»
دوم: درخواست ابطال انتخابات دهم ریاست جمهوری
در بیانیه مجمع روحانیون مبارز که پس از جلسه فوق‌العاده این تشکل منتشر شد، آمده بود:
مجمع روحانیون مبارز در جلسه‌ای فوق‌العاده به این نتیجه رسیدکه برای دفاع از جمهوریت اسلامی نظام و بازگرداندن اعتماد عمومی و نگاهبانی از موج آشتی ملی با صندوق‌های رأی، ابطال این انتخابات و تجدید آن در فضایی عادلانه‌تر و منطقی‌تر راهکار مناسب است.
سوم: اعلام راهپیمایی روز ۳۰ خرداد ۸۸
بعد از نماز جمعه ۲۹ خرداد ۸۸ که به امامت رهبر معظم انقلاب برگزار شد، اعلام راهپیمایی در روز شنبه ۳۰ خرداد، توسط مجمع و «لغو دیرهنگام این تجمع از سوی مجمع روحانیون مبارز که لحظاتی پیش از آغاز تجمع از سوی این تشکل در سایت‌های خبری قرار گرفت، از سوی آگاهان سیاسی فرار به جلوی سران مجمع برای فرار از عواقب تلخ این تجمع تفسیر شد.»
دعوت مجمع روحانیون مبارز از مخالفان برای حضور در خیابان‌ها، پیامدهایی به دنبال داشت:
– سوختن دو مسجد لولاگر و امیرالمومنین در آتش اغتشاشگران؛
– انفجار بمب در حرم مطهر امام خمینی(ره)؛
– قتل خانم ندا آقا سلطان در حوالی خیابان امیرآباد تهران و بازتاب گسترده آن در رسانه‌های غربی؛
– دستگیری ۵ تن از اعضای خانواده آقای هاشمی رفسنجانی با حکم مرجع قضایی.
این مجمع در اول تیر ۱۳۸۸ بیانیه‌ای صادر کرد که در واقع ادامه اشتباهات گذشته بود و در تنور نا آرامی‌ها دمید. محورهای بیانیه مجمع روحانیون مبارز در این روز عبارت است از:
۱٫ نا آگاهانه خواندن حضور مردم پای صندوق‌های رأی؛
۲٫ زیر سؤال بردن راهکارهای قانونی از جمله شورای نگهبان؛
۳٫ خودجوش خواندن آشوب‌های پس از انتخابات و نفی دخالت بیگانگان در این آشوب‌ها؛
۴٫ تقدیر از موسوی و تشبیه شهر به پادگان نظامی؛
۵٫ درخواست آزادی همه عناصر و فعالان فتنه؛
۶٫ درخواست از صداوسیما برای انتشار نظرات و خواسته‌های فتنه‌گران؛
۷٫ زیر سؤال بردن راهکارهای قانونی و درخواست تشکیل هیأت بی‌طرف، برای بررسی اعتراضات.
مجمع اسلامی بانوان
مجمع اسلامی بانوان پس از کسب مجوز از وزارت کشور، در ۶ دی ۱۳۷۷ اعلام موجودیت کرد. دبیر کلی این حزب از ابتدا تا کنون، بر عهده فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی بوده‌است. این تشکل پس از جدایی مهدی کروبی از مجمع روحانیون مبارز و ائتلاف دوم خرداد و تشکیل حزب اعتماد ملی، از احزاب اقماری حامی اعتماد ملی به شمار می‌رود.
برگرفته از کتاب« جریان‌شناسی احزاب و گروه‌های زاویه‌دار در ایران«
